سه‌رۆك مسعود بارزانی - ژیان وخه‌بات
آرك نيوز .. سه‌رۆك مسعود بارزانی د 16 ێ مه‌ها ته‌باخا سالا 1946 ان ده ل باژارێ مه‌هابادا رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ژ دایكبوویه كو د وێ سالێ ده نه‌مر بارزانێ وه‌ك فه‌رماندارێ گشتی یێ هیزا گۆمارا كوردستانێ ل مه‌هاباد بوو وژبه‌ر برینا وه‌لاتێ سۆفیات ژئالیكاری وپشتگریا كۆمارێ وته‌ڤی به‌ره‌ڤانیا كۆمارا كوردسنتانا مه‌هاباد كێمتر ژ ساله‌كێ ژ ئالیێ رێژیما ئێرانێ ڤه هاته تێكبرن.
د ده‌ما كو كۆمارا كوردستانێ هاته هلوه‌شاندن نه‌مر مه‌لا موسته‌فا بارزانی ب 500 كه‌سی ژ هه‌فالێن خوه ره به‌رێ خوه دانه رووسیێ .
د هه‌مان ده‌مێ ده سه‌رۆك مسعود بارزانی ب كه‌سوكارێن خوه ره و بده‌ه هه‌زاران ژ ئێلا بارزان به‌رێ خوه دان عێراقێ وژ ئالیێ حكومه‌تا عێراقێ ڤه ژبۆ باشوورێ عێراقێ هاتن سورگون كرن.
د 14ێ ته‌مووزا 1958 ده پشتی كو رێژیما مه‌له‌كی هاته رووخاندن و نه‌مر ملا مه‌سته‌فا بارزانی ڤه‌گه‌رییا ، حكومه‌تا عێراقێ رێ دا كو ڤه‌گه‌رن ده‌ڤه‌را بارزان ود وێ ده‌مێ ده سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی 12 سالی بوو وجارا یه‌كه‌م باڤێ خوه ل وێ ده‌رێ ود وێ ده‌مێ دیت .
ده‌ما كو ڤه‌گه‌ریانه گوندێن ده‌ڤه‌را بارزان ب گشتی هاتبوون رووخاندن وپشتی ده‌مه‌كه كورت جاره‌كه دن رێژیما عێراقێ ده‌ست ب سته‌مه‌كاریێ ده‌رحه‌قێ گه‌لێ كوردستانێ ده كر ونه‌مر ملا موسته‌فا بارزانی وپارتیا دێموقراتا كوردستانێ نه‌چار بوون سالا 1961 ده ده‌ست ب خه‌بات وته‌كوشینا شۆره‌شگه‌ری وكار ژبۆ پارستنا مافێ گه‌لێ كورد بكن .
سه‌رۆك مسعود بارزانی ب زمانێ عه‌ربی ده‌ست ب خوه‌ندنا خوه كر وپشتی ساله‌كێ ژ بریارا پارتی و بارزانی ئانگۆ د 1962ان ده ده‌ست ژ خوه‌ندنێ به‌ردا و د ته‌مه‌نێ 17 سالی ده ته‌ڤلی رێزێن پێشمه‌رگه‌یێن كوردستانێ بوو و گه‌له‌ك ئاگاهی وزانیاری ژ پسپۆریا باڤێ خوه بارزانیێ نه‌مر ده‌ربارێ ئازادی و رزگاركرنا كوردستانێ وكار وخه‌باتا وی ده راكر .
سالا 1970ی ده سه‌رۆك مسعود ب برایێ خوه نه‌مر ئدریس ره د شاندا كوردستانێ ژ بۆ دانوستاندنان ب حكومه‌تا عێراقێ ل به‌غدایێ ده به‌شدار بوو كو د هه‌مان سالێ ده رێكه‌فتنا ئۆتۆنۆمییه‌كێ ژبۆ كوردستانێ هاته ئیمزه كرن
پشتی نه‌پابه‌ندبوونا حكومه‌تا عێراقێ د جیبجیكرنا رێكه‌فتنان ده دیسا خه‌باتا شۆره‌شگه‌ری ده‌ستپێكر و ڤێ جارێ سه‌رۆك مسعود ب باڤێ خوه ره یه‌كه‌م جار به‌شداری د خه‌باتا چه‌كداری ده كر وتا 1975 ان ده ئه‌و خه‌بات به‌رده‌وام كر .
ود سالا 1975 ان ده پشتی رێكه‌فتنا جزائێرێ به‌رێ خوه ئێرانێ .
ووه‌ك ره‌ده‌كی سه‌ر رێكه‌فتنا جزائیرێ د 4ێ مه‌ها نیسانێ ده سالا 1975 ان كارێ سیاسی ده‌ست پێكر دامزراندنا سه‌رۆكاتییه‌كه ده‌مكی ژئالیێ پارتی ڤه هاته راگهاند داكو به‌رده‌وامیێ ب شۆره‌شا ئلونێ بینن وپێشمه‌رگه ده‌رباسی كوردستانێ بوو وفه‌رمانێن كو ژ نه‌مر موسته‌فا بارزانی ده ده‌ردكه‌ت ب ئاوایه‌كی زندی ژ سه‌رۆك مسعود ڤه دهاته جیبجیكرن .
ژ به‌ر نه‌خوشییا نه‌مر بارزانی وب مه‌بستا چاره‌سه‌ریا ته‌ندروستی ب باڤێ خوه ره چوو ئه‌مریكایێ ول وێ ده‌رێ ما تا كۆچا داویكرنا نه‌مر بازانی د 1979 ده
18/1/1979 ده ل باژارێ فینیا ده‌ما ڤه‌دگه‌ری كوردستانێ راستی هه‌وله‌كه ته‌رۆركرنێ ژ ئالیێ رێژیما سه‌دام ڤه هات
سه‌رۆك مسعود بارزانی مل وبمل ب یرایێ خوه نه‌مر ئدریس ره كارێ رێڤه‌برنا پارتیا دێموقراتا كوردستان كر و د سالا 1979ان ده وه‌ك سه‌رۆكێ پارتیا دێموقراتا كورستانێ هاته ده‌ستنیشانكرن و د سێ گۆنگرێن گشتی وه‌ك سه‌رۆكێ پارتی هاته ده‌ستنیشانكرن .
سه‌رۆك مه‌سعود ژ خوه‌ندن ونڤیساندن وبابه‌تێن سیاسی وله‌شگه‌ری حز دكه هه‌روه‌ها مه‌ره‌قا وی سه‌ر لیستكا تۆپا پێ ژی هه‌یه . زمانێ كوردی ب هه‌موو زاراڤێن وێ دئاخڤه سه‌رباری زمانێ عه‌ربی و فارسی وئنگلیزی .
پرتووكا وی ل ژێر ناڤێ بارزانی وته‌ڤگه‌را رزگاریخوازا كوردستانێ ب زمانێ عه‌ربی هه‌یه و د هه‌ر چار به‌رچێن كوردستانێ ده هاتیه به‌لاڤكرن .
هه‌شت زارۆكێن سه‌رۆك بارزانی هه‌نه ژ بیست سالان ڤه یه‌ك ژ كه‌سایه‌تیێن ناڤه‌ندار د ده‌مێ شه‌ر وئاشتیێ ل كوردستانێ وعێراقێ ده یه .
د هه‌موو شه‌رێن گرینك یێن ل دژی رێژیمێن عیراقی رابوونه به‌شدار كریه ود هه‌ر شه‌ره‌كی ده د خێزێن پێشێن خوه دتیت و ب خوه سه‌رۆكاتیا شه‌ر دكر.
ود 1987ده‌ما نه‌مر ئدریس بارزانی شه‌هید بوویه سه‌رۆك مسعود ل ده‌ڤه‌را بادینان د شه‌ره‌كی ده بوو وب ته‌نێ نامه‌یه‌ك سه‌رساخیێ شاند وشه‌ر به‌رنه‌دا .
وژبه‌ر رۆلا وی یا گرنك د شه‌رێ خواكورك ده 1988 ده رێژیما دكتاتۆری نه‌چار گر پاشڤه بچه وڤه‌كشه .
سه‌رۆك مسعود بارزانی هزر ورامانێن خوه ژ رێبازار بارزانیێ نه‌مر وجڤاكا كوردی بریه وب زمانێ سه‌رده‌مێ ئاگاهداره ودزانه چاوا هه‌ماهه‌نگیێ ناڤبه‌را سیسته‌ما جیهانی یا نوو وداخوازێن گه‌لێ كورد بێ كو ژ مافێ كوردان وه‌ره خوار بكه.
وته‌ڤگه‌را ئازادیێ ژ گه‌لێ كورد ره برێڤه دبه دا كو كورد نه‌كه‌ڤن ت تێكچوونان ده
سه‌رۆك مسعود بارزانی د 12/6/2005 ان ژ ئالیێ ئه‌نجومه‌نا نشتیمانی یا كوردستانا عێراقێ ڤه وه‌ك یه‌كه‌م سه‌رۆك ژ هه‌رێما كورستانێ ره ویه‌كه‌م سه‌رۆك د دیرۆكا گه‌لێ كورد ده د ریا هلبژارتنان ده هاتن هه‌لبژاتن .
ژێده‌را عه‌ربی : مالپه‌را حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ
ورگراندن بۆ كوردی : شێخۆ عه‌فرینێ
2065
